Het Onderzoekprogramma "Geweld- en Gevaarbeheersing in Conflictsituaties" staat onder leiding van dr. Otto Adang van de Politieacademie en is gericht op de analyse van de manier waarop door middel van communicatie en interactie betrokken politiemensen en burgers hun positie reguleren in afhankelijkheid van elkaar en van anderen. Het uiteindelijke doel van het onderzoekprogramma is meer zicht te krijgen op de de regulering van conflicten en sociale spanningen en daardoor een bijdrage te leveren aan een betere beheersing van potentieel gevaarlijke conflictsituaties, waarbij de openbare orde of de veiligheid in het geding is zoals:
- politie-optreden in het kader van openbare-orde-handhaving, reageren op bomdreiging, gijzeling en ontvoering;
- gebeurtenissen waarbij de politie gebruik maakt van haar bevoegdheid geweld te gebruiken;
- gebeurtenissen waarbij de politie geconfronteerd kan worden met geweld van de kant van burgers.

De Engelstalige versie van deze site is te vinden op www.policestudies.net
De Spaanstalige versie van deze site is te vinden op Seguridadpublica.homestead.com
De versie in het Russisch van deze site is te vinden op policestudiesrussian.homestead.com

Iedere pagina op de site is vanaf hier met één muisklik te bereiken. Bekijk de links op deze (grote) pagina of gebruik de zoek-functie van uw browser.
Het onderzoekprogramma



Dossier jaarwisseling
Dossier evalueren van grootschalig optreden en peer review evaluatie teams
Dossier pepperspray



Afgesloten Projecten: Beheersing van gevaar


Omgaan met conflictsituaties. Op zoek naar goede werkwijzen bij de politie. Onderzoek in opdracht van het Programma Politie en Wetenschap (2003 - 2004, publicatie in 2006) Het onderzoek is een zoektocht naar "goede werkwijzen" in de aanpak van drie typen lastige, potentieel gevaarlijke conflictsituaties in de basispolitiezorg: interacties tussen 1) psychisch gestoorden en de politie, 2) jongeren en de politie, en 3) in uitgaansgebieden.

Beheersing van gevaar. Eerst denken dan doen. Beheersing van gevaar is in het politiewerk van levensbelang. Een goede informatiepositie van de agent is cruciaal. Achter schijnbaar onvoorspelbare incidenten schuilt verrassend veel regelmaat. Professionalisering van de politieorganisatie en van opleiding en training kan agenten helpen bij het onderkennen en beheersen van gevaar. (2002)

Symposium Kwaliteit in Veiligheid. Professionalisering van gevaarbeheersing en geweldtoepassing. Een nieuwe visie op de aanpak van potentieel gevaarlijke situaties door politieagenten die kan leiden tot een vermindering van geweld tegen en door de politie, tot minder verwondingen bij politieagenten en burgers en tot minder klachten. Een nieuw boek om deze visie uit te dragen en de opleiding en training van agenten te ondersteunen. (1998)



Afgesloten Projecten: Openbare orde en veiligheid

Het verloop van jaarwisselingen in Nederland
(2007 - 2009)

Reageren op bomdreiging Jaarlijks gebeurt het in Nederland meer dan duizend keer: iemand belt op naar de politie, de brandweer, een krant of een bedrijf met de mededeling dat er een "bom" zal ontploffen. Het is de taak van de politie om op de juiste wijze op bom-meldingen (en op andere dreigingen) te reageren (2003)

Politiekunde en openbare orde handhaving Internationaal gezien is er pas recent vanuit wetenschappelijke hoek systematische aandacht voor de rol van de politie bij (dreigende) ordeverstoringen (2002)

Rellen in Den Bosch Bespreking door Otto Adang van twee evaluatierapporten over rellen in Den Bosch (2001)

Jonge mannen in groepen, een geweldige combinatie? Jonge mannen gedragen zich in gezelschap van andere jonge mannen regelmatig provocerend en gewelddadig. Vergelijkbaar gedrag is bekend van een verscheidenheid aan culturen en historische tijdperken. Artikel door Otto Adang (2000)

Politie. Studies over haar werking en organisatie Boekbespreking door Otto Adang, met speciale aandacht voor ordehandhaving (2000)

Geweld wijst op structurele tekortkomingen De schokkende incidenten lijken zich aaneen te rijgen. "Zinloos" geweld is een thema van belang geworden. Er wordt gesproken over een veranderende cultuur waarin het geweld van jongeren toeneemt, ook tegen de politie. Opiniestuk door Otto Adang (1998)

Het boek "Hooligans, autonomen, agenten. Het ontstaan en de escalatie van geweld tijdens rellen" (Otto Adang, 1998) geeft op basis van jarenlange systematische observaties inzicht in grootschalig politieoptreden en het ontstaan en de escalatie van rellen. Het gedrag van hooligans en autonomen blijkt minder uniform, minder gewelddadig en minder irrationeel te zijn dan vaak gedacht wordt. De politie kan veel doen om geweld te voorkomen, maar veel minder om het te stoppen.

Het symposium Openbare orde en verantwoordelijkheid werd georganiseerd, niet om terug te kijken, maar om vast te stellen hoe we er 25 jaar na de invoering van Mobiele Eenheden voor staan op het gebied van openbare orde en veiligheid en om vooruit te kijken naar wat ons te wachten staat op dit gebied. (1993)


Afgesloten Projecten: Voetbalgeweld


Evaluatie van het Europees kampioenschap onder 21 in Nederland
Van 10 – 23 juni 2007 is in Nederland het “UEFA Under 21” voetbal kampioenschap georganiseerd met wedstrijden gespeeld in Arnhem, Groningen, Heerenveen en Nijmegen  Voor de afstemming van de politiemaatregelen is in opdracht van de (interim) portefeuillehouder Voetbal van de Raad van Hoofdcommissarissen een landelijk project opgestart om een uniform beleid tot stand te brengen ten aanzien van de benodigde politiële maatregelen. De landelijk projectleider had behoefte aan een evaluatie van de politiële
voorbereiding op het toernooi en uitvoering van maatregelen met als expliciet doel om te
leren voor de organisatie van toekomstige evenementen met een landelijke uitstraling.
(2007)

Gedrag van supporters en politie-aanpak tijdens de Wereldkampioenschappen in Duitsland
(2005 - 2007, in samenwerking met de Ruhr-Universiteit Bochum)

Schreiber, M. & O. Adang (2010) Fiction, facts and a summer's fairy tale - mixed messages at the World Cup 2006. Policing and Society, 20, 2, p 237-255

Schreiber, M. & O. Adang (2010) The Poles are coming! Fan behaviour and police tactics around the World Cup match Germany vs. Poland (Dortmund, 14 June 2006). Sport in Society, 13, 3, pages 470 - 488


Landelijke invoering "Hooligans in beeld"
In opdracht van de portefeuiilehouder Voetbal van de Raad van Hoofdcommissarissen zijn alle 22 regio's waar betaald voetbal wordt gespeeld geïnformeerd over de methode om hooligans in beeld te brengen en te helpen bij de implementatie van deze vorm van informatiegestuurd politiewerk. (2005 - 2007, in samenwerking met advies- en onderzoeksgroep Beke)

Ferwerda, H. & Adang, O.M.J. (2007) Terugkijken en vooruitzien. Eindrapportage landelijke invoering Hooligans in Beeld, Advies- en onderzoekgroep Beke/ Politieacademie, Arnhem/ Apeldoorn

Ferwerda, H. & O.M.J. Adang (2005) Hooligans in beeld. Van veel blauw naar slim blauw. Tijdschrift voor de Politie, 12, pagina 18-20

Ferwerda, H. & O.M.J. Adang (2005) Hooligans in beeld Van informatie naar aanpak. Arnhem/ Apeldoorn, Advies- en Onderzoeksgroep Beke/Politieacademie. Uitgegeven in de reeks "Programma Politie en Wetenschap", Politiekundenr. 7

De politionele aanpak van veiligheid bij voetbalwedstrijden in België
Het doel van het terreinonderzoek bestaat erin dat een team van experten via terreincontroles de volledige politionele aanpak van de veiligheid bij voetbalwedstrijden onder de loep neemt. Aan de hand van de resultaten van dit onderzoek moeten aanbevelingen geformuleerd worden die betrekking hebben op het uitbouwen van een nieuw politioneel concept rond voetbalwedstrijden. Dit concept moet gebaseerd worden op gastheerschap en communicatie, doch ook op snelle interventiemogelijkheden en efficiënte bewijsgaring.
(2006 - 2007)

Adang, O.M.J. & C. Esman (2007) De politionele aanpak van veiligheid bij voetbalwedstrijden in België. Politieacademie, Apeldoorn

Gedrag van supporters en politie-aanpak tijdens Euro 2004
In samenwerking met de Portugese nationale politie PSP is kennis gedeeld en is de ontwikkeling van de politie-aanpak voor Euro 2004 ondersteund en theoretisch en empirisch onderbouwd . Mede als gevolg van de nauwe relatie met de PSP is subsidie verkregen van de Britse Economic and Social Research Council om het onderzoek tijdens Euro 2004 zelf voort te zetten, een unieke mogelijkheid ons begrip van de theoretische uitgangspunten en van de praktische gevolgen daarvan te verdiepen.
(2003 - 2005, in samenwerking met de Universiteit van Liverpool)

A European study of crowd police relations: understanding and managing risk
The European study of crowd police relations is concerned with analysing, developing and enhancing strategies of, and cross-national cooperation within, public order policing in European Union (Candidate) Member States. The objectives of the research are to:
1.Advance understanding of the assessment of risk to public order posed by crowd events. More specifically it seeks to understand the factors that promote or impede non-violent behaviour amongst crowd participants and how these interact with police behaviour.
2.Examine how different national police forces approach crowd policing and how that affects their ability to coordinate with other police forces.
3.Examine how different police strategies in different (Candidate) EU Member States affect more general levels of aggression among crowd members and the subsequent affect on levels of harmony/conflict between crowds and police.
(2001 - 2003, in samenwerking met de Universiteit van Liverpool)



Nieuwe aanwas voetbalvandalen? In 2000 signaleerde het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme dat er zich een verjonging onder aangehouden voetbalsupporters aftekende. In een onderzoek naar de kampioenschapsrellen in Rotterdam het COT in 1999 op een "nieuwe aanwas" van jonge en gewelddadige hooligans. Deze signalen hebben tot twee onderzoeken geleid: een onderzoek naar de opkomst van hooligans bij Feyenoord door het COT in opdracht van de gemeente Rotterdam en een landelijk onderzoek door IVA-Tilburg in opdracht van het ministerie van VWS. Een bespreking door Otto Adang & Henk Ferwerda (2003)

Collectief geweld tussen voetbal-'supporters'. In hoeverre behoeft collectief geweld, zoals confrontaties tussen groepen voetbalvandalen een zekere organisatiegraad plaats te kunnen vinden? Aandacht voor theorieën over het gedrag van mensen in massa’s in relatie tot het ontstaan en de escalatie van rellen, gespiegeld aan feitelijke waarnemingen van rellen. Artikel door Otto Adang (2002)

Evaluatie van internationale politiesamenwerking en interactie politie - publiek tijdens Euro 2000
(1999 - 2001, in samenwerking met de Belgische gendarmerie) [in het Engels]

Voetbalgeweld in Europees verband. Een rapport voor de Raad van Europa (1999).
Inclusief links naar het vervolg en naar reacties in de pers.
Onvoldoende informatie Europese hooligans. (Rotterdams Dagblad)
Reactie regering aan Tweede Kamer

Geen woorden maar daden. Journalisten zoals Bill Buford en Paul van Gageldonk schrijven populaire boeken over voetbalvandalisme. Wat zijn hun indrukken waard? Bespreking door Otto Adang (1999)

Opiniestukken gaan in op de vraag of repressie, noodverordeningen, nieuwe wetten of een clubkaart het voetbalgeweld daadwerkelijk terugdringen (1998 en 1999)



Afgesloten Projecten: Crisiscommunicatie
Communicatie ("onderhandelen") bij gijzelingen, ontvoeringen en in andere crisissituaties is een belangrijk middel om levens te redden.

TRIAS: lessen voor het overheidsoptreden bij een gijzelingsactie. Uitgebreide evaluatie van een internationale gijzelingsoefening (2002)

Een gijzeling in Helden (Limburg-Noord) Bespreking door Otto Adang van evaluatierapport over het overheidsoptreden bij een gijzeling (2001)

Eerste Europese Conferentie over Onderhandelen bij Gijzelingen (1998)



Afgesloten Projecten: Pepperspray

Afsluitende onderzoeksrapportage naar de invoering van pepperspray. Evaluatieonderzoek in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. (2003 - 2005)

Pepperspray: het gebruik in de praktijk In de periode juni 2001-december 2002 is pepperspray landelijk ingevoerd bij de Nederlandse politie. Otto Adang en Jos Mensink gaan in op het gebruik van pepperspray in de praktijk. (2003)

Rapportage landelijke invoering: "Ik wil dit nooit meer meemaken" Verslag van het invoeringstraject in de periode vanaf 1 januari 2001 (direct aansluitend aan de pilotperiode) tot en met 31 december 2002 en de uitvoering van de aanbevelingen uit de Eindrapportage en de Aanvullende rapportage. (2003)

Pepperspray vergroot zelfvertrouwen Pepperspray is een succes. Agenten kunnen vaker sterke, gewapende verdachten aanhouden. Leidinggevenden moeten toezien op een professioneel gebruik van de spray. In werkoverleg moeten zij casussen over spraygebruik bespreken. (2003)

Evaluatieonderzoek landelijke invoering pepperspray Het gebruik van pepperspray wordt gedurende drie jaar na landelijke invoering gevolgd en geregistreerd. Het evaluatieonderzoek is er op gericht meer inzicht te verkrijgen in de gevolgen van de invoering van dit geweldsmiddel op de langere termijn en de invloed ervan op het gebruik van geweld door en tegen de politie. (2002)

Spray! Een nieuw geweldmiddel voor de Nederlandse politie Vanaf 2001 beschikt de Nederlandse politie met busjes pepperspray over een nieuw geweldmiddel. Uit onderzoeken en een in 2000 gehouden pilot is geconcludeerd dat pepperspray geschikt geacht kan worden voor gebruik in de basispolitiezorg. (2001)

Pepperspray blijkt effectief Samenvattend artikel over de invoering van pepperspray bij de Nederlandse politie naar aanleiding van de praktijkproef met de invoering van pepperspray bij de Nederlandse politie. (2001)

Beslissing tot landelijke invoering van pepperspray door de minister van Binnenlandse Zaken (2000)

Praktijkproef met pepperspray in vier politieregio's. In de tweede helft van 2000 is een praktijkproef met pepperspray gehouden (2000)

"Peperspray is geen wondermiddel". Opiniestuk door Otto Adang op basis van het vooronderzoek (1999)

"Netten, stokken en sprays Nieuwe geweldmiddelen voor de Nederlandse politie?" Onderzoek naar de voor- en nadelen van netten, nieuwe wapenstokken en chemische sprays voor gebruik in de Nederlandse basispolitiezorg (1999)