Vanaf 2001 beschikt de Nederlandse politie met busjes pepperspray over een nieuw geweldmiddel. Het besluit om pepperspray als onderdeel van de standaard bewapening van de Nederlandse politieambtenaar in te voeren is in 1999 genomen. Deze beslissing is tot stand gekomen nadat drie onderzoeken waren verricht naar de gevolgen voor de gezondheid van het gebruik van pepperspray en naar de praktische geschiktheid van het middel. Uit de onderzoeken is geconcludeerd dat pepperspray geschikt geacht kan worden voor gebruik in de basispolitiezorg. Verwacht wordt dat het gebruik van pepperspray kan leiden tot een afname van geweld tegen de politie, een afname van letsel bij personen waartegen de politie geweld heeft gebruikt, en een afname van het aantal klachten tegen de politie. Daarnaast is de verwachting dat het dreigen met het middel of het gebruik ervan een zodanig deëscalerende werking kan hebben dat daarmee in bepaalde situaties vuurwapengebruik kan worden voorkomen. In de loop van 2000 is vervolgens een pilot gehouden in vier politiekorpsen.
"Spray!" vindt zijn wortels in twee onderzoeken die vooraf gingen aan de landelijke invoering van pepperspray. In "Netten, stokken en sprays" (hoofdstuk 5) werden de literatuur over en praktijkervaringen met pepperspray in het buitenland geïnventariseerd. Over het onderzoek naar de pilot-invoering van pepperspray bij de Nederlandse politie werd verslag gedaan in een tussenrapportage (oktober 2000), een eindrapportage (november 2000) en een aanvullende rapportage (februari 2001). De onderzoeken zijn uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
"Spray!" is bedoeld als achtergrondinformatie voor docenten, instructeurs en leidinggevenden bij de politie en eenieder die geïnteresseerd is in politieel geweldgebruik.
Spray is als volgt opgebouwd. Na een inleidend hoofdstuk over de introductie van pepperspray in Nederland, wordt aandacht besteed aan de plaats van pepperspray in het geweldscontinuüm. Vervolgens komen de opvattingen van agenten over pepperspray aan bod, voor- en nadat ze met het middel kennis gemaakt hebben. In de volgende drie hoofdstukken komt het gebruik in de praktijk aan de orde, inclusief effecten van het gebruik en de nazorg. Het boek eindigt met conclusies en voorwaarden voor landelijke invoering. In een nawoord wordt ingegaan op het feitelijke traject van de landelijke invoering. In uitgebreide bijlagen zijn een aantal onderwerpen nader toegelicht.
INHOUD
1. Voorwoord
2. De introductie van pepperspray in Nederland
3. De plaats van pepperspray in het geweldscontinuüm
4. Opvattingen van agenten
5. Gebruik in de praktijk
6. De effecten
7. Nazorg
8. Opleiding en training
9. Conclusies
10. Nawoord
Literatuur
Bijlage 1: Chemische sprays
Bijlage 2: Ervaringen met het gebruik van pepperspray in een aantal landen
Bijlage 3: Opzet pilot en opzet evaluatie-onderzoek
Bijlage 4: Specificaties
Bijlage 5: Organisatorische aspecten
Bijlage 6: Overwegingen en risico-inschattingen in gevaarsituaties
Bijlage 7: Casuïstiek
